کد مطلب:210169 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:457

بقعه اسماعیل بن جعفرالصادق
اسماعیل فرزند بزرگ امام صادق (علیه السلام) بود كه ده سال پیش از پدر درگذشت. قبل از درگذشت وی، تصور عمومی شیعیان آن بود كه وی جانشین امام صادق (علیه السلام) خواهد بود و حتی پس از مرگش برخی از شیعیان به رغم تأكید امام صادق (علیه السلام) بر رحلت فرزندش، مرگ وی را باور نكردند و امامت را در میان فرزندان او دانستند! این فرقه بعدها به فرقه اسماعیلیه شهرت یافتند كه در مصر دولت فاطمی را تأسیس كردند.

مقبره اسماعیل تا چند ده سال پیش، یكی از مقابر معروف بقیع بود كه از جمع دیگر قبور فاصله داشت و به همین دلیل، خارج از بقیع قرار گرفته بود. این قبر، بر اساس نوشته مطری (م 741) در قرن هشتم مشهد كبیر ; یعنی مزار بزرگ بود كه در غرب قبه عباس و چهار امام قرار داشت. قبر اسماعیل از سوی محبان اهل بیت از شیعیان، به ویژه اسماعیلیه زیارت می شد و بر اساس گزارش عیاشی در قرن یازدهم هجری، بسیار پر رونق بود. [1] همان گونه كه مطری یادآور شده، بقعه اسماعیل در زمان فاطمیان مصر بنا گردیده است. [2] در قرن دوازدهم كه اطراف بخش اصلی شهر مدینه حصار بوده، مقبره اسماعیل داخل این حصار و در واقع خارج از بقیع بوده، و محل آن برابر مقبره عباس و ائمه بقیع قرار داشته است. [3] .

در توسعه جدید، این مقبره از میان رفته، و بنا به اظهار برخی از ناظران، محل قبر



[ صفحه 348]



و آنچه در آن بوده به داخل بقیع انتقال داده شده است. حجت الاسلام و المسلمین آقای محمد حسین اشعری به بنده فرمودند كه دو ـ سه سال پیش از انقلاب من مدینه مشرف بودم و ساختمان ما مشرف به بقیع بود. یك مرتبه در نیمه شب دیدم سروصدا بلند شد. از پنجره بیرون را نگریستم، دیدم اطراف بقعه اسماعیل شلوغ است. پایین آمده، و پرسیدم چه خبر است؟ گفتند: بزرگان اسماعیلیه را دعوت كرده اند تا در حضور آنها قبر را به داخل بقیع منتقل كنند. پس از آن، آن را برداشته و در حوالی جایی كه قبر ام البنین است، دفن كردند.

تا چند سال پیش صورت قبری در كنار قبور شهدای حره وجود داشت كه آن را قبر اسماعیل می دانستند. در حال حاضر محل آن از میان رفته اما برخی از زائران هنوز در همانجا قبر اسماعیل را زیارت می كنند.


[1] المدينة المنوره في رحلة العياشي، أمحزون، ص 175.

[2] التعريف، صص 43 و 44.

[3] ترغيب اهل المودة و الوفاء، ص 96.